تأثیر شیوه ‏های مختلف کاربرد ورمی کمپوست بر جمعیت بید گوجه‌فرنگی Tuta absoluta (Lep.; Gelechiidae)

استفاده از کودهای آلی با تغییر در سرعت رشد و نمو و فیزیولوژی گیاه، می­تواند رابطه‌های بین گیاه و گیاهخواران را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، تأثیر کاربرد کود ورمی­کمپوست به دو صورت جامد و عصارۀ آبی (تی‌کمپوست) در بستر کشت گیاه گوجه‌فرنگی بر ترجیح میزبانی، بقا و فراسنجه­های جدول زندگی باروری بید ­گوجه­فرنگی Tuta absoluta بررسی شد. هر آزمایش شامل پنج تیمار؛ گیاهان گوجه­فرنگی شاهد (بدون کود)، کود جامد 30 و 60 درصد بستر کشت و محلول 20 و 40 درصد تی‌کمپوست بود. نتایج آزمایش ترجیح میزبانی نشان داد کمترین میزان تخم به ازای برگ و بیشترین میزان مرگ‌ومیر لارو در تیمار کود جامد 60درصد است. در بررسی جدول زندگی-باروری کاهش معنی­دار طول عمر افراد ماده (≈ 2 روز)، شمار تخم گذاشته‌شده به ازای هر فرد ماده (≈ 16 تخم)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (≈013/ بر روز)، نرخ خالص تولیدمثل (≈8 تخم) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (≈ 01/0 بر روز) بید گوجه‌فرنگی پرورش‌یافته روی گیاه تیمارشده با ورمی­کمپوست به­ویژه در تیمار کود جامد 60 درصد مشاهده شد. تأثیر منفی استفاده از ورمی‌کمپوست بر جمعیت بید گوجه‌فرنگی می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مدیریتی آفت مورد توجه قرار گیرد.